اختلال شخصیت هیستریونیک (Histrionic Personality Disorder=HPD) وضعیتی از سلامت روانی است که احساسات ناپایدار، تصویر مخدوش از خود و تمایل شدید به توجه از جمله مشخصه‌‍­های آن می‌­باشند. افراد مبتلا به HPD اغلب برای جلب توجه، رفتاری نمایشی یا نامناسب دارند.

 اختلال شخصیت هیستریونیک (HPD) وضعیتی است که با احساسات شدید، ناپایدار و تصویر مخدوش از خود مشخص می شود. افراد مبتلا به HPD اغلب متوجه نمی شوند که رفتار و طرز فکرشان مشکل ساز است.

فهرست مطالب این مقاله:

• اختلال شخصیت هیستریونیک چیست؟
• علائم و علت­ها به وجود آمدن اختلال شخصیت هیستریونیک
• راه تشخیص اختلال هیستریونیک چیست؟
• اختلال شخصیت هیستریونیک چگونه کنترل یا درمان می شود؟
• آیا می توان از اختلال شخصیت هیستریونیک پیشگیری کرد؟
• یادداشتی از کلینیک  تخصصی روانشناسی و مشاوره راهیل

 اختلال شخصیت هیستریونیک چیست؟

 اختلال شخصیت هیستریونیک (Histrionic Personality Disorder=HPD) وضعیتی از سلامت روان است که با احساسات شدید، ناپایدار و تصویر تخریب شده از خود مشخص می شود. اصل کلمه «هیستریونیک» به معنای «دراماتیک یا نمایشی» است که در ادامه علت این نام گذاری را متوجه خواهید شد.

عزت نفس افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک، به تایید دیگران بستگی دارد و از احساس درست و واقعی، خود-ارزشمندی ناشی نمی شود. آنها تمایل عجیب و زیادی برای جلب توجه دارند و اغلب برای جلب توجه رفتاری نمایشی یا نامناسب دارند. افراد مبتلا به این اختلال اغلب متوجه نمی شوند که رفتار و طرز فکر آنها ممکن است مشکل ساز باشد.این اختلال در واقع یک مورد از، گروهی از شرایط به نام اختلالات شخصیت «خوشه B» است که شامل، رفتار نمایشی و نامنظم است.

 اختلال شخصیت هیستریونیک چه کسانی را تحت تاثیر قرار می دهد؟

 اختلال شخصیت هیستریونیک معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه 20 زندگی شروع می‌­شود.  زنان و افرادی که در بدو تولد به آنها جنسیت زن اختصاص داده می شود (AFAB) بیشتر از مردان و افرادی که در بدو تولد مرد تشخیص داده شده‌­اند (AMAB) با اختلال شخصیت هیستریونیک تشخیص داده می شوند، اما محققان فکر می کنند که مردان و افراد AMAB ممکن است کمتر مورد تشخیص قرار گیرند.

اختلال شخصیت هیستریونیک چه مقدار شایع شده است؟

اختلال شخصیت هیستریونیک نسبتا نادر است. محققان تخمین می زنند که حدود 1 درصد از افراد این شرایط را دارند.

 علائم و علت­ها به وجود آمدن اختلال شخصیت هیستریونیک

 علائم و نشانه های هیستریونیک چیست؟

مشخصه­ اصلی اختلال شخصیت هیستریونیک نشان دادن بیش از حد احساسات و تمایلات جنسی سطحی و ظاهری برای جلب توجه دیگران به خود است.

فرد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک ممکن است:

• وقتی در مرکز توجه نیست احساس کند که مورد قدردانی قرار نمی گیرد یا افسرده شود.
• احساسات سطحی و سریعاً در حال تغییر داشته باشد.
• نمایشی باشد و از نظر احساسی بسیار صریح باشد، حتی تا حدی که دوستان و خانواده را در جمع شرمنده کند.
• حضوری “بیش از حد در زندگی” داشته باشد.
• دائماً دلربا و در حال معاشقه باشد.
• بیش از حد به وضع ظاهری خود اهمیت دهد.
• با پوشیدن لباس­‌های رنگی روشن یا لباس های بدن­‌نما از ظاهر فیزیکی خود برای جلب توجه دیگران استفاده کند.
• با بسیاری از افرادی که ملاقات می کنند، رفتار جنسی نامناسبی داشته باشد، حتی زمانی که از نظر جنسی جذب آنها نشده است.
• به صورت دراماتیک صحبت کند و نظرات قوی و مقتدر را بیان کند، اما حقایق یا جزئیات کمی برای پشتیبانی از نظرات آنها وجود داشته باشد.
• ساده لوح باشد و به راحتی تحت تأثیر دیگران، به ویژه افرادی که او را تحسین می کنند، قرار بگیرد.
• فکر کند که روابطش با دیگران نزدیکتر و خودمانی ­تر از آن چیزی است که معمولاً هست.
• در حفظ روابط مشکل داشته باشد، (به نظر می رسند آنها اغلب در تعامل با دیگران فیک یا جعلی و سطحی هستند)
• به ارضای فوری نیاز دارد و خیلی راحت خسته یا ناامید می شود.
• مدام به دنبال اطمینان یا تایید باشد.

چه چیزی باعث اختلال شخصیت هیستریونیک می شود؟

 اختلالات شخصیتی، از جمله اختلال شخصیت هیستریونیک، یکی از ناشناخته ­ترین شرایط سلامت روان است. مطالعاتی که در مورد هیستریونیک و سایر اختلالات شخصیتی انجام شده است، عوامل متعددی را که ممکن است منجر به ایجاد هیستریونیک یا سایر اختلالات شخصیت شوند شناسایی کرده­‌اند:

• ژنتیک: این اختلال معمولاً در خانواده ­ها ایجاد می شود، بنابراین دانشمندان فکر می­‌کنند ممکن است یک پیوند ژنتیکی (ارثی) وجود داشته باشد.

•  ترومای دوران کودکی: کودکان ممکن است با آسیب­‌هایی مانند کودک آزاری، یا مرگ یکی از اعضای خانواده کنار بیایند که بعداً در بزرگسالی ممکن است در زندگی آنها مشکل ساز باشد و به بخشی از یک اختلال شخصیت تبدیل شود.

• سبک‌های فرزند پروری: کودکانی که سبک‌های فرزندپروری را تجربه می‌کنند که حد و مرز مشخصی ندارند، افراطی یا ناسازگار هستند، ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک باشند. علاوه بر این، والدینی که رفتار جنسی نمایشی، متغیر، سبُک یا نامناسب از خود نشان می­دهند، فرزندان خود را در معرض خطر ابتلا به این عارضه قرار می­دهند. برخی از محققان فکر می­کنند که مشکلات در روابط والد-فرزندی منجر به عزت نفس پایین در افراد مبتلا به HPD می شود.

راه تشخیص اختلال هیستریونیک چیست؟

 اختلال شخصیت هیستریونیک چگونه تشخیص داده می شود؟

 شخصیت در طول رشد کودک و نوجوان به تکامل خود ادامه می دهد. به همین دلیل، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی معمولاً تا سن 18 سالگی فرد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک را تشخیص نمی دهند.

تشخیص اختلالات شخصیت، از جمله اختلال شخصیت هیستریونیک، می‌تواند دشوار باشد، زیرا اکثر افراد مبتلا به اختلال شخصیت فکر نمی‌کنند مشکلی در رفتار یا طرز تفکرشان وجود داشته باشد. هنگامی که آنها به دنبال کمک هستند، اغلب به دلیل شرایطی مانند اضطراب یا افسردگی ناشی از مشکلات ایجاد شده توسط اختلال شخصیتی مانند طلاق یا روابط از دست رفته است و نه به ­دلیل خودِ اختلال شخصیتی HPD.

هنگامی که یک متخصص بهداشت روان، مانند یک روانشناس یا روانپزشک، احتمال می‌دهد که فردی ممکن است به این اختلال شخصیت مبتلا باشد، اغلب سؤالات کلی و عمومی می‌پرسند تا پاسخ دفاعی یا محیطی خصمانه ایجاد نکنند. آنها سؤالاتی می پرسند که موارد زیر را شفاف می­سازد:

• سابقه­ قبلی
• روابط.
• سابقه کار قبلی.
• تست واقعیت (حقیقت سنجی)
• کنترل برانگیختگی.

از آنجایی که فردی که مشکوک به این اختلال شخصیت است ممکن است از رفتارهای خود آگاهی نداشته باشد، متخصصان سلامت روان ممکن است بخواهند اطلاعاتی را از خانواده و دوستان او جمع آوری کنند. ارائه دهندگان سلامت روان تشخیص اختلال شخصیت هیستریونیک را بر مبنای معیارهای این بیماری در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روانپزشکی آمریکا قرار می دهند.

معیارهای تشخیص اختلال شخصیت هیستریونیک مستلزم رعایت پنج مورد (یا بیشتر) از رفتارهای زیر به صورت مداوم است:

• ناراحتی در زمانی که مرکز توجه نیستند.
• رفتار اغوا کننده یا تحریک آمیز.
• احساسات متغیر و سطحی.
• استفاده از ظاهر برای جلب توجه دیگران.
• گفتار امپرسیونیستی و مبهم.
• احساسات نمایشی یا اغراق آمیز.
• پیشنهاد پذیری زیاد (به راحتی تحت تاثیر دیگران قرار گرفتن)
• تصور به صمیمانه تر بودن روابط از آنچه واقعاً هست.

اختلال شخصیت هیستریونیک چگونه کنترل یا درمان می شود؟

 در بیشتر موارد، افراد مبتلا به این اختلال (HPD) باور ندارند که رفتارهایشان مشکل ساز است. آنها همچنین تمایل دارند که در ابراز احساسات اغراق کنند و از روال عادی متنفرند، که این امر پیروی از یک برنامه درمانی را دشوار می کند. با این حال، اگر افسردگی – که احتمالاً همراه با از دست دادن کسی یا یک رابطه شکست خورده همراه است – یا مشکل دیگری ناشی از تفکر و رفتار آنها باعث ناراحتی آنها شود، ممکن است به دنبال کمک باشند

روان درمانی (گفتار درمانی) به طور کلی درمان انتخابی برای اختلالات شخصیت هیستریونیک یا سایر اختلالات شخصیت است. هدف از درمان این است که به فرد کمک کند انگیزه ها و ترس های مرتبط با افکار و رفتار خود را کشف کند و به فرد کمک کند تا ارتباط مثبت بیشتری با دیگران برقرار کند.

انواع روان ­درمانی برای افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک مفید باشد عبارتند از:

1. گروه درمانی: یک نوع روان درمانی است که در آن گروهی از افراد برای توصیف و شرح مشکلات خود زیر نظر یک درمانگر یا روانشناس گرد هم می آیند. گروه درمانی ممکن است برای افراد مبتلا به HPD مفید باشد، به خصوص اگر با سایر افراد مبتلا به HPD باشد. این می تواند به افراد مبتلا به HPD کمک کند تا رفتار خود را در آنها مشاهده کنند.
2.  روان­د درمانی روان­پویشی: این نوع درمان بر ریشه­‌های روانی اضطراب عاطفی تمرکز دارد. از طریق خود بازتابی و خودآزمایی، فردی که تحت درمان قرار می­‌گیرد، به الگوهای رابطه مشکل ساز در زندگی خود نگاه می کند.
3. روان درمانی حمایتی: هدف این نوع درمان بهبود علائم و حمایت، بازیابی یا بهبود عزت نفس و مهارت های مقابله ای است. روان درمانی حمایتی شامل بررسی روابط و الگوهای واکنش یا رفتار عاطفی است.
4.  رفتار درمانی شناختی (CBT): این یک نوع درمان ساختاریافته و هدف گرا است. یک درمانگر یا روانشناس به شما کمک می­‌کند تا افکار و احساسات خود را از نزدیک ببینید. متوجه خواهید شد که افکار شما چگونه بر اعمال شما تأثیر می گذارد. از طریق CBT، می­‌توان الگوهای افکار و رفتارهای منفی را از یاد برد و به­ کارگیری الگوها و عادات فکری سالم تری را یاد گرفت.

در حالی که امروزه هیچ دارویی وجود ندارد که بتواند اختلالات شخصیتی را درمان کند، دارویی برای افسردگی و اضطراب وجود دارد که ممکن است افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک نیز از آن برخوردار باشند. درمان این شرایط می تواند درمان اختلال شخصیت هیستریونیک را آسان تر کند.

 پیش­گیری

 آیا می توان از اختلال شخصیت هیستریونیک پیشگیری کرد؟

در حالی که این اختلال به طور کلی قابل پیشگیری نیست، درمان می تواند به فردی که مستعد ابتلا به این بیماری است اجازه دهد تا راه های موثرتری برای مقابله با رفتارها، افکار و موقعیت های محرک بیاموزد.

 چشم انداز / پیش­بینی

عوارض احتمالی اختلال شخصیت هیستریونیک چیست؟

 افراد مبتلا به این اختلال (HPD) در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به افسردگی و اختلالات مصرف مواد، مانند اختلال مصرف حشیش و اختلال مصرف الکل هستند.

افراد مبتلا به HPD نیز احتمال بیشتری دارد که موارد زیر را داشته باشند:

•  اختلال علائم جسمی: اختلال علائم جسمی اختلالی است که در آن افراد نسبت به یک علامت فیزیکی که دارند به شدت احساس ناراحتی می کنند. آنها همچنین ممکن است افکار، احساسات و رفتارهای غیر طبیعی در پاسخ به علائم خود داشته باشند.
• اختلالات تبدیلی: اختلال تبدیلی که اختلال علائم عصبی عملکردی نیز نامیده می شود، یک مشکل پزشکی است که شامل از دست دادن عملکرد بخشی از سیستم عصبی شما می شود. به طور خاص­تر، مغز و بدن شما بر این باورند که بخشی از سیستم عصبی شما کار نمی­کند در حالی­که هیچ شواهد و مدارکی دال بر آسیب ساختاری وجود ندارد،.
• رفتار توجه طلبی شدید در افراد مبتلا به HPD ممکن است شامل تهدیدات و رفتار مکرر اقدام به خودکشی باشد.

چشم انداز اختلال شخصیت هیستریونیک چیست؟

در حالی که هیچ درمانی برای اختلال شخصیت هیستریونیک (HPD) وجود ندارد، بسیاری از افرادی که این بیماری را دارند اغلب زندگی پرباری دارند. افراد مبتلا به HPD که در گفتار درمانی شرکت می کنند، نتایج بهتری دریافت می­‌کنند با کسب بینش در مورد وضعیت خود عملکرد اجتماعی بهتر دارند.  با این حال، افراد مبتلا به اختلال هیستریونیک شدید ممکن است مشکلات مکرری را در محل کار و در روابط اجتماعی و/یا عاشقانه تجربه کنند.

 یادداشتی از کلینیک  تخصصی روانشناسی و مشاوره راهیل

 مهم است که به یاد داشته باشید ، اختلال شخصیت یک وضعیت روانی است. مانند همه شرایط سلامت روان، کمک گرفتن به محض ظاهر شدن علائم می تواند به کاهش اختلالات زندگی شما کمک کند. متخصصان سلامت روان می توانند طرح ­های درمانی ارائه دهند که می تواند به شما در مدیریت افکار و رفتارهایتان کمک کند.

اعضای خانواده افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک اغلب استرس، افسردگی، اندوه و انزوا را تجربه می کنند. مهم است که از سلامت روان خود مراقبت کنید و در صورت مشاهده این علائم کمک بگیرید.

برای دریافت مشاوره آنلاین می توانید همین الان از لینک زیر اقدام کنید:

درخواشت مشاوره آنلاین با خانم دکتر آناهید خطیب زاده